در نظرسنجی از منتقدان ماهنامه فیلم‌نگار برای آثار به نمایش درآمده در این دوره از جشنواره فیلم فجر، برای اولین بار در بیست سال گذشته دو فیلمنامه امتیازات مساوی به دست آوردند. بچه مردم به همراه زیبا صدایم کن هر یک با ۹ رای، به طور مشترک رتبه نخست در بخش بهترین فیلمنامه را به دست آوردند. این اتفاق مؤید همان نکته‌ای است که در مقدمه پرونده جشنواره بدان اشاره شد. اینکه در بخش مسابقه جشنواره امسال هیچ فیلم یا فیلمنامهای - که بتوان بدان لفظ عالی را اتلاق کرد - حضور نداشت. لازم به ذکر است که در این بخش از نظرسنجی فقط فیلمهای بخش مسابقه به رأی‌گیری گذاشته شدند.
اما در بخش محبوب‌ترین فیلمنامه که مابین تمام آثار - یعنی بخش سودای سیمرغ و خارج از مسابقه - انجام شد، فیلمنامه پیرپسر به عنوان محبوب‌ترین فیلمنامه منتقدان فیلم‌نگار و سونسوز نیز حائز رتبه دوم شد.
این نظرسنجی تنها شامل این دو بخش نیست و سایر عناصر مهم فیلمنامه نیز مورد قضاوت قرار گرفتند که در پایین، جزئیات آراء منتقدان و نام آن‌ها را مشاهده می‌کنید.
الف: بهترين ايده:
ب: بهترين پيرنگ:
ج: بهترین داستان:
د: بهترين حادثه محرك:
ه: بهترين نقطه اوج:
و: بهترين گره‌گشايي و پايان‌بندي:
ز: بهترين شخصيت‌پردازي:
ح: بهترين گفت‌وگونویسی:
بهترين فيلمنامه (براساس معيارهاي فوق و معیارهای دیگری که خود در نظر دارید.)
فيلمنامه محبوب (اگر فيلمنامه‌اي را صرف‌نظر از معيارهاي بالا، به دلايل شخصی، عاطفي، ذوقي و... مي‌پسنديد.)
جدا از نظرخواهي فوق بهترين سكانس و بهترين شخصيتي را كه از فيلم‌هاي جشنواره به ياد داريد، با توضيحي كوتاه (حداکثر50 كلمه) معرفي كنيد.
احسان آجورلو
الف: سونسوز، بچه مردم
ب: بچه مردم، رها
ج: بچه مردم، رها، سونسوز
د: بازی را بکش، بچه مردم
ه: بازی را بکش، سونسوز، رها
و: سونسوز
ز: بچه مردم
ح: بچه مردم، سونسوز، رها
بهترين فيلمنامه
بچه مردم، سونسوز، رها
فيلمنامه محبوب
سونسوز
بهترين شخصيت
شخصیت دستیار کارگردان در فیلم سونسوز که برخلاف تمام اهالی روستا یک لذت‌گرایی و اپیکوریسم خاصی را دنبال می‌کرد و زندگی را با نشاط دنبال می‌کرد و به مشکلات اهمیتی نمی‌داد.
ارغوان اشتری
الف: زیبا صدایم کن
ب: زیبا صدایم کن
ج: زیبا صدایم کن
د: زیبا صدایم کن
ه: زیبا صدایم کن
و: زیبا صدایم کن
ز: زیبا صدایم کن
ح: زیبا صدایم کن
بهترين فيلمنامه
زیبا صدایم کن
* فیلمهای رها، ناتوردشت، بچه مردم را ندیدم.
نرجس بنای شاهانی
الف: چشم بادومی، سونسوز
ب: بچه مردم، شمال از جنوب غربی
ج: بچه مردم
د: بازی را بکش، رها
ه: بازی را بکش، زیبا صدایم کن
و: زیبا صدایم کن
ز: بچه مردم، رها
ح: بچه مردم، زیبا صدایم کن
بهترين فيلمنامه
بچه مردم
بهترين سكانس
صحنه دزدیدن کمد فایل‌های پرورشگاه، مواجهه به واقعیت زندگی خویش و چگونگی آمدن به پرورشگاه، صحنه حفظ کردن پیام‌های فرمانده در جبهه به کمک ادبیات و... در فیلم بچه مردم.
صحنه اعتراف‌گیری از بازیکن تیم مقابل در پاترول در فیلم بازی را بکش و فهمیدن واقعیت مرگ برادر.
صحنه پیدا شدن جسد رها در کانال کولر در فیلم رها.
صحنه اعتراف پدر بالای جرثقیل برای دختر در فیلم زیبا صدایم کن.
صحنه گذر مادر و پسر از هور به فاصله بیست سال در اشک هور.
امیرحسین بهروز
الف: سونسوز
ب: بچه مردم
ج: زیبا صدایم کن
د: بازی را بکش
ه: ترک عمیق
و: سونسوز
ز: زیبا صدایم کن
ح: سونسوز
بهترين فيلمنامه
زیبا صدایم کن
فيلمنامه محبوب
سونسوز
بهترین سکانس
نخستین سکانس مربوط به فیلم‌برداری از خانم‌های روستا در فیلم سونسوز
بهترین شخصیت
تیم سه‌نفره فیلم‌سازیِ درون فیلم سونسوز. در این سکانس کارگردانِ درون فیلم به عمق میدان و پشت پنجره می‌رود و با این کار، تمهیدی که وان آیک در پرتره آرنولفینی و در قالب مدیوم نقاشی به کار بست را بازآفرینی کرد.
سمیه خاتونی
الف: چشم بادومی
ب: زیبا صدایم کن
ج: ...
د: بازی را بکش
ه: ...
و: شمال از جنوب غربی
ز: ...
ح: زیبا صدایم کن
بهترين فيلمنامه
زیبا صدایم کن
فيلمنامه محبوب
پیر پسر
بهترين سكانس
سکانس پایانی فیلم شمال از جنوب غربی، فرمانده عملیات(مصطفی زمانی) زن مهاجم و کمونیست (بهناز جعفری) را نشانه گرفته است، اما به او شلیک نمی‌کند. زن مهاجم در تلاش است که از میان صخره‌های صعب‌العبور فرار کند اما به ته دره سقوط می‌کند، مأمور در حال تماشای اوست.
اشکان راد
الف: رها
ب: رها
ج: زیبا صدایم کن
د: رها
ه: رها
و: زیبا صدایم کن
ز: بچه مردم
ح: بچه مردم
بهترين فيلمنامه
زیبا صدایم کن
فيلمنامه محبوب
بچه مردم
بهترين سكانس
سکانس نانوایی فیلم بچه مردم که در آن دختر با یک غیرمستقیم‌گویی از پسر می‌خواهد به خواستگاری‌اش بیاید.
بهترين شخصيت
کاراکتر زیبا در زیبا صدایم کن
بهمن شیرمحمد
الف: رها
ب: ناتور دشت
ج: ناتور دشت
دک: ناتور دشت
ه: ناتور دشت
و: ناتور دشت
ز: زیبا صدایم کن
ح: زیبا صدایم کن
بهترین فیلمنامه
ناتور دشت
فیلمنامه محبوب
پیر پسر
بهترين سكانس
نیم ساعت پایانی پیر پسر نفس‌گیرترین چیزی است که تا به حال در سینمای ایران دیده‌ام. هیچ سکانسی در سینمای ایران تا به حال این چنین آرام و با حوصله - و البته بی‌رحم - گلوی تماشاگر را نفشرده است.
بهترين شخصيت
غلام باستانی(حسن پورشیرازی) یکی از شرورهای ماندگار تاریخ سینمای ایران که بعدها بسیار از او یاد خواهد شد.
توضیح: انتخاب‌ها بر اساس فیلم‌هایی که دیده‌ام انجام شده است.
بازی خونی، رها، شمال از جنوب غربی، دست تنها، زیبا صدایم کن، گوزن‌های اتوبان، مرد آرام
پیمان شوقی
الف: زیبا صدایم کن، لولی
ب: بچه مردم، بازی را بکش
ج: بچه مردم، آبستن
د: زیبا صدایم کن، بازی را بکش
ه: صیاد، مرد آرام
و: بچه مردم، بازی را بکش
ز: بچه مردم، بازی را بکش
ح: زیبا صدایم کن، آبستن
بهترين فيلمنامه
بچه مردم، بازی را بکش
فيلمنامه محبوب
اشک هور، غریزه
بهترين سكانس
دریادماندنی‌ترین سکانسهایی که در فیلمهای امسال دیدم، بیش‌از‌آن‌که مدیون قوت فیلمنامه باشند مرهون هوشمندی در چینش میزانسن و قدرت اجرای بازیگران بود. از جمله سکانس خلوت شبانه لیلا حاتمی و حامد بهداد در پیرپسر.
بهترين شخصيت
در بین شخصیتهای فیلمهای امسال به‌نظرم موسی در بازی را بکش باورپذیرترین و درعینحال درگیرکننده‌ترین بود. من سال‌هاست که او را میشناسم و تمام آدمهای پاک‌دلی را که در بنبست جوامع محروم از ورزش حرفهای برای خود بهشت میسازند در شخصیت او به‌جا آوردم.
توضیح
انتخابهای بالا از بین تقریباً نیمی از فیلمهای جشنوار فجر چهل‌و‌سوم است. متأسفانه فیلمهای اسفند، رها، خدای جنگ، ناتوردشت، سونسوز، شوهر ستاره، ماریا، گوزن‌های اتوبان، پیشمرگ، شاه‌نقش و انیمیشنهای ژولیت و شاه - افسانه سپهر را ندیدم.
رامتین شهبازی
الف: بچه مردم
ب: بچه مردم
ج: زیبا صدایم کن
د: رها
ه: رها
و: در این زمینه انتخابی ندارم. اکثر فیلمنامه‌ها با مشکل در پرده سوم روبه‌رو بودند.
ز: بچه مردم
ح: بچه مردم
بهترين فيلمنامه
بچه مردم
فيلمنامه محبوب
سونسوز، رها، زیبا صدایم کن
توضیح: به نظرم فیلمنامه سونسوز دارای قابلیت‌هایی است که شاید در اجزای یاد شده نتوان به آن پرداخت، اما در کلیت اثری دل‌نشین است. نویسنده توانسته با استفاده از محیطی ساده، فضایی نمایشی خلق کند و این فضا را نه تنها در زمینه ملودرام که تا شکل‌گیری یک کمدی جذاب پیش ببرد. فیلمی که با استفاده از کمینه‌ها در هریک از زمینه های تخصصی قادر است، مخاطب را با خود همراه کند.
علی صفایی
الف: شوهر ستاره، بچه مردم
ب: بازی را بکش، ناتور دشت
ج: بازی را بکش، بچه مردم
د: شوهر ستاره
ه: خدای جنگ
و: بازی را بکش، خدای جنگ
ز: ...
ح: ...
بهترين فيلمنامه
بازی را بکش
فيلمنامه محبوب
خاتی
بهترين سكانس
بازی را بکش. موسی با تصور اینکه برادرش طی توطئه‌ای در فوتبال کشته شده است، در میانه داستان، بازیکنی که به سر برادرش ضربه زده است را سوار خودرو می‌کند و با رانندگی سریع، او را می‌ترساند تا وادارش کند که به حقیقت اعتراف کند. پسر اعتراف می‌کند و معلوم میشود خودِ مقتول از او خواسته که به سرش ضربه زده شود. این چرخش داستانی، یک شکاف عمیق بین پیش‌بینی قهرمان و نتیجه ایجاد می‌کند و به درستی داستان را به سمتی که متناسب با تم فیلمنامه است پیش می‌برد.
بهترین شخصیت
زمان، در فیلم مرد آرام.
ریحانه عابدنیا
الف: سونسوز
ب: ناتور دشت
ج: زیبا صدایم کن
د: شمال از جنوب غربی
ه: شمال از جنوب غربی
و: ناتور دشت
ز: زیبا صدایم کن
ح: رها
بهترين فيلمنامه
زیبا صدایم کن
فيلمنامه محبوب
چشم بادومی
بهترين سكانس
سکانس پایانی فیلم پیر پسر؛ جایی‌که سرانجام، پسر بر سلطه تاریخی پدر ستمگر چیره میشود و او را از پای درمی‌آورد.
بهترين شخصيت
غلام باستانی در فیلم پیر پسر است. پدری دائم‌الخمر، هوس‌باز و شرور که حسن پورشیرازی، استادانه و شگفت‌انگیز آن را خلق کرده است.
محمدجواد فراهانی
الف: چشم بادومی
ب: زیبا صدایم کن
ج: زیبا صدایم کن
د: ناتور دشت
ه: پیشمرگ
و: خدای جنگ
ز: زیبا صدایم کن
ح: زیبا صدایم کن
بهترين فيلمنامه
زیبا صدایم کن
فيلمنامه محبوب
پیرپسر
بهترين سكانس
فیلم لولی با اینکه به لحاظ فیلمنامه ضعیف است اما یک صحنه خوب دارد که در آن، شخصیت موسی به‌دلیل لکنت نمی‌تواند نماز میت بخواند و از آن‌جایی که مرده زن است این وظیفه را به همسرش می‌سپارد و خودش در عمق میدان می‌ایستد. این صحنه به لحاظ خاص‌بودگی حائز اهمیت است.
بهترین شخصیت
شخصیت غلام باستانی با بازی حسن پورشیرازی در فیلم پیرپسر
نسیم قاضی‌زاده
الف: صددام، بازی را بکش، گوزن‌های اتوبان
ب: زیبا صدایم کن، ناتور دشت، بازی را بکش
ج: زیبا صدایم کن، بچه مردم، ناتور دشت
د: بازی را بکش، گوزن‌های اتوبان، بچه مردم
ه: زیبا صدایم کن، ناتور دشت
و: زیبا صدایم کن، بچه مردم، بازی را بکش
ز: زیبا صدایم کن، بچه مردم، بازی را بکش
ح: زیبا صدایم کن، بچه مردم، گوزن‌های اتوبان
بهترين فيلمنامه
زیبا صدایم کن، بچه مردم، ناتور دشت
فيلمنامه محبوب
پیر پسر، غریزه، رکسانا
بهترین سکانس
سکانس پایانی پیر پسر بهترین سکانس ده سال گذشته سینمای ایران است.
بهترین شخصیت
غلام باستانی (پیر پسر) که بر اساس شخصیت‌پردازی دقیق، هیولای درون یک انسان را بیرون کشیده و توانایی بازپردازش تصویری پیدا کرده است.
محمد قربانی
الف: تاکسیدرمی، بازی را بکش، چشم‌بادومی
ب: خدای جنگ
ج: پسر دلفینی۲، خدای جنگ، بچه مردم
د: زیبا صدایم کن، خدای جنگ، بازی را بکش
ه: خدای جنگ
و: خدای جنگ، ناتوردشت
ز: ...
ح: بچه مردم، سونسوز
بهترين فيلمنامه
خدای جنگ
فيلمنامه محبوب
پسر دلفینی ۲
بهترين شخصيت
ناخدای انیمیشن پسر دلفینی ۲
بهترین سکانس
جایی که ابراهیم در خدای جنگ، کنار حفره بزرگ به‌جامانده از موشک دشمن قرار گرفت. حفره‌ای که هم در جهان بیرونی و هم در جهان درونی او شکل گرفته بود و کشمکش‌های درونی و بیرونی او را نمایندگی می‌کرد.
حسن لطفی
الف: سون سوز، گوزن‌های اتوبان، چشم بادومی، رها
ب: بچه مردم
ج: زیبا صدایم کن
د: ناتور دشت
ه: ناتور دشت
و: مرد آرام
ز: بچه مردم
ح: رها، زیبا صدایم کن
بهترین فیلمنامه
بچه مردم، رها، زیبا صدایم کن (هرکدام از جهاتی حسن دارند و از جهاتی ضعف)
فیلمنامه محبوب
پیر پسر، هرچند در بخش پایانی دچار زیاده‌گویی شده است.
بهترین سکانس
سکانس پایانی فیلم پیر پسر(کشمکش پسران و پدر) تبدیل به کابوسی برای بیننده میشود که تمامی ندارد. انگار همراه پسران در چاهی افتاده‌ای که پایان ندارد.
بهترین شخصیت
پدر هیولایی فیلم پیر پسر شخصیتی بیرون‌آمده از دل رمان و سینما و زندگی است و در سینمای ایران اگر نگویم بی‌نظیر کم‌نظیر است. البته بازی خوب حسن پورشیرازی هم در تثبیت این شخصیت نقش به‌سزایی داشته است.
علیرضا مجمع
الف: بچه مردم
ب: ...
ج: پیشمرگ
د: بازی را بکش
ه: رها
و: بازی را بکش
ز: ...
ح: ...
بهترين فيلمنامه
بچه مردم
فيلمنامه محبوب
پیر پسر
بهترين شخصيت
سوای اینکه غلام (حسن پورشیرازی) در پیر پسر از همه لحاظ شخصیتی قوام‌یافته و استخوان‌دار است اما رضا (محمد ولی‌زادگان) از آن کاراکترهایی است که دل تماشاگر برایش می‌سوزد و تا آخر دلش با اوست. جوانی بازنده که پدرش هم او را داخل آدم حساب نمی‌کند. صحنه کشته شدنش در پایان‌بندی پیر پسر از سکانسهایی است که در نوشته و اجرا و بازی‌های این فصل تا سال‌ها قابل رقابت نخواهد بود.
محمدرضا مقدسیان
الف: بچه مردم
ب: بچه مردم
ج: بچه مردم
د: بچه مردم
ه: رها
و: ناتوردشت
ز: بچه مردم
ح: بچه مردم
بهترين فيلمنامه
بچه مردم
فيلمنامه محبوب
پیر پسر
صوفیا نصرالهی
الف: ترک عمیق
ب: زیبا صدایم کن
ج: ناتور دشت
د: ناتور دشت
ه: رها
و: حتی در بهترین فیلمنامه‌های جشنواره آن‌قدر پایان‌بندی دیر اتفاق افتاد و قصه را کش دادند که از ستاره‌های فیلمهای خوب کم شد. انگار از پایان نفس‌گیر شوکه‌کننده(چه تلخ چه شیرین) می‌ترسند و از عمد پایان خنثای بی‌خاصیت میسازند. پیر پسر تنها فیلمنامهای است که از پایان سینمایی نمی‌ترسد.
ز: زیبا صدایم کن، سونسوز
ح: بچه مردم، سونسوز
بهترين فيلمنامه
زیبا صدایم کن
فيلمنامه محبوب
گمانم با اختلاف، فیلمنامه فیلم پیر پسر اکتای براهنی از بقیه در جزییات دراماتیک، شخصیت‌پردازی و دیالوگ‌نویسی پیش‌روتر بود.
بهترین شخصیت
دستیار پیرمرد کارگردان در فیلم سونسوز
بهترین سکانس
فیلم پیر پسر؛ وقتی غلام باستانی و دو پسرش برای شام به خانه رعنا می‌روند. با آن دیالوگ‌های به ظاهر مسخره‌بازی که تنش فوق‌العاده‌ای در آن‌هاست.
محمدرضا نعمتی
الف: بچه مردم، زیبا صدایم کن
ب: زیبا صدایم کن
ج: اسفند
د: رها
ه: زیبا صدایم کن، بچه مردم
و: رها
ز: بچه مردم
ح: زیبا صدایم کن
بهترين فيلمنامه
زیبا صدایم کن
فيلمنامه محبوب
پیر پسر
بهترین سکانس
سکانس نهایی پیر پسر. سکانسی بسیار طولانی به درازای یک پرده از فیلمنامه که در آن، با پیچش‌های چندباره پیش‌بینی را به شدت دشوار می‌کند و این تعلیق‌زایی با استفاده از تکنیک‌‌های فیلمنامه‌نویسی به همراه تنش ذاتی صحنه و غافل‌گیری‌های پیاپی سکانس را واجد تمامی افکت‌های دراماتیک کرده است.
بهترین شخصیت
با اختلاف می‌توان بهترین شخصیت حاضر در آثار جشنواره این دوره را کاراکتر غلام در فیلم پیر پسر دانست. شخصیتی لاابالی ساخته شده از او در عین شرارت بسیار شیرین و قابل هم‌دلی است.
مازیار وکیلی
الف: بازی را بکش
ب: بچه مردم
ج: بچه مردم
د: بچه مردم
ه: خدای جنگ
و: خدای جنگ
ز: بچه مردم
ح: بچه مردم
بهترین فیلمنامه
بچه مردم
فیلمنامه محبوب
رکسانا
نوشتن فیلمنامهای متوسط بر اساس خرده‌پیرنگ کار بسیار سخت و پیچیده‌ای است، چه برسد به اینکه نویسنده‌ای بتواند یک فیلمنامه عالی با استفاده از خرده‌پیرنگ بنویسد. شهبازی در رکسانا این کار بزرگ را انجام داده و موفق شده یک فیلمنامه مبتنی بر خرده‌‌پیرنگ‌‌‌‌‌ها و موقعیت‌های پراکنده را به سرانجامی منطقی برساند.
بهترین سکانس
سکانس پایانی رکسانا. در سکانس پایانی رکسانا به شکلی مینیاتوری جهان فیلم و داستان کامل میشود. شخصیت اصلی به نتیجه پرسه‌های بی‌هدف خود می‌‌‌‌‌رسد و تماشاگری که به مدد هنر شهبازی در داستانی به دقت طراحی شده غرق شده بود با دیدن فرجام فِرِد بزرگ‌ترین تأثیر حسی را در کل جشنواره تجربه می‌کند.
بهترین شخصیت
کاراکتر فِرِد در فیلم رکسانا. مهم‌‌ترین نکته درباره فرد این است که او فرزند زمانه خویش است. در زمانه‌ای که جوانان نه به گذشته خود متصل هستند و نه تصوری از آینده دارند، احتیاج به شخصیتی دارند که نماینده آن‌ها روی پرده سینما باشد. چه نماینده‌ای بهتر از فردِ بی‌هدف و پرسه‌زن که هیچ درکی از اقدامات خود ندارد و هزینه این رفتار را هم در سکانس پایانی می‌پردازد.
پویا هاشم‌پور
الف: سونسوز
ب: بچه مردم
ج: بچه مردم
د: بازی را بکش
ه: بازی را بکش
و: سونسوز
ز: بچه مردم
ح: زیبا صدایم کن
بهترين فيلمنامه
بچه مردم
فيلمنامه محبوب
سونسوز
بهترين سكانس
سونسوز. دو سکانس فصل مونتاژی ضبط مصاحبه از زنان و مردان روستا در یک اتاق که در این سکانس‌ها تمامی تمهیدات مانند موقعیت، بازی‌ها، دیالوگ‌ها و حتی عمق میدان تصویر در خدمت ساختن کمدی قرار می‌گیرند.
بهترین شخصیت
دستیار کارگردان در فیلم سونسوز