فيلمنامهنويسان: امیر عربی، مهدی رحمانی، بابک میرزاخانی
کارگردان: مهدی رحمانی
بازیگران: منصور شهبازی، ندا جبرائیلی، محمدعلی نجفی، اصغر رفیعیجم، شیرین یزدانبخش، طلا معتضدی، علی کلانتری، امین قوامی
ژانر: درام
داستان
دختری به نام ندا به علت مشکلات مالی ناگزیر به همکاری با یک باند قاچاق مواد مخدر میشود. روش آنها بلعیدن کیسههای کوچک مواد مخدر در ایران و دفع کردن آنها در آن سوی مرز است. در این بین فرد تازهکاری به اسم ندا به علت مشکلات اقتصادی حاضر به چنین ریسکی میشود. ندا بایستی بستههای حاوی مواد مخدر را ببلعد و در ترکیه آنها را تحویل قاچاقچیان دهد. از سوی دیگر، با پسری به نام مسعود که او نیز بستههای مواد مخدر را بلعیده است، همسفر میشود. در فرودگاه حال ندا بد میشود. مسعود که ندا را میشناسد، حدس میزند یکی از کیسهها در معده ندا دچار نشتی شده است و اگر پرواز را لغو نکند، نیروهای امنیتی به آنها شک می¬کنند و از آنها بادی اسکن خواهند گرفت. مسعود سعی میکند ندا را متقاعد کند که یکی از بستهها در معده دختر باز شده و حال او را دگرگون کرده است. اما ندا زیر بار نمیرود و در پاسخ به مسعود میگوید اصلاً او را نمیشناسد و از حرفهای او سر درنمیآورد. مسعود که نگران خود و نداست، به ندا باز هم توصیه میکند پرواز را کنسل کند. ندا اول زیر بار نمیرود، اما درنهایت به خواسته مسعود تن میدهد. حال ندا هر لحظه دگرگونتر میشود. مسعود تلاش میکند به ندا کمک کند. اما میداند اگر به بیمارستان بروند و داستان را تعریف کنند، پای نیروی انتظامی هم به وسط کشیده میشود. درنهایت مسعود او را به نزد یک دکتر غیرقانونی میبرد که قبلاً با چنین مواردی برخورد داشته است. دکتر یک آرامبخش به ندا میزند و به مسعود میگوید باید برای خارج کردن کیسههای کوچک مواد مخدر جراحی شود. ابتدا مسعود و ندا زیر بار نمیروند. ندا که نگران فرزند خویش است، تصمیم میگیرد برای آخرین بار فرزندش را ببیند. اما در همین لحظه همسر سابقش آمده و ضمن کتککاری با مسعود بچه را با خود میبرد. ندا که تحت تأثیر این صحنه قرار گرفته، حالش بدتر میشود. درنهایت مسعود که حال ندا را میبیند، تصمیم میگیرد نزد یک جراح غیرقانونی برود و با جراحی مواد را خارج کند. در ازای این کار دکتر همه مواد مخدر را از مسعود طلب میکند. درنهایت مسعود رضایت میدهد، اما در آخرین لحظه پیکر ندا را درون اتوبوس مرده مییابد. مسعود که میبیند ندا مرده، او را رها میکند و پا به فرار میگذارد. در صحنه آخر فیلم مسعود را میبینیم که در توالت مشغول دفع مواد مخدر و تمیز کردن آنهاست.
خوبیهای فیلمنامه
فیلمنامه کارت پرواز از انسجام خوبی برخوردار است. بهطوریکه مخاطب میتواند سیر اتفاقات فیلم را در یک فرایند علت و معلولی دنبال کند. فیلمنامه داستان خود را بیتکلف روایت میکند و با حداقل شخصیت، یعنی ندا و مسعود ما را درگیر خود میکند. همچنین فیلمنامه از منطق دراماتیک درستی برخوردار است، بهطوریکه رویدادهای فیلم باورپذیر است. یکی دیگر از محاسن فیلمنامه شخصیتپردازی آن است، بهطوریکه مخاطب به شخصیتها نزدیک شده و میتواند با آنها سمپاتی داشته باشد.
نقاط ضعف فیلمنامه
یکی از نقاط ضعف فیلمنامه این است که معلوم نیست کاراکتر اصلی چه کسی است. ندا که تصور میشود فیلمنامه حول محور او در گردش است، به عنوان کاراکتر اصلی فاقد کنشگری چشمگیری است. از سوی دیگر، کاراکتر مسعود در جایگاه کاراکتر اصلی قرار نمیگیرد. او تنها به فکر خودش است و وقتی برای ندا دل میسوزاند، در واقع نگران گیر افتادن خودش است. همین مسئله باعث شده نویسنده بین انتخاب مسعود و ندا سرگردان باشد. در ابتدای فیلمنامه شخصیت اصلی ندا معرفی میشود، اما در ادامه تمرکز بیشتر روی مسعود است.
صحنه ضعیف فیلمنامه
صحنه ملاقات ندا با فرزندش خوب از آب درنیامده است. معلوم نیست چرا ندا نزد فرزند خود نمیرود و خود را پشت دیوار قایم میکند. چرا مادرش که اکنون حضانت بچه را در اختیار دارد، با بچه میآید و در را باز میکند. نکته دیگر اینکه پدر بچه ناگهان سر میرسد و این پرسش برای مخاطب پیش میآید که اساساً پدر بچه آنجا چه کار میکند. به نظر میرسد تمام این اتفاقاتی که به صورت تصنعی از سوی نویسنده وارد پیرنگ شده، تنها بدین منظور است که پدر بچه را با خود ببرد و حال ندا از لحاظ روحی بدتر شود و تحت فشار بیشتری قرار گیرد.
درونمایه
موضوع فیلمنامه کارت پرواز درباره قاچاق مواد مخدر است. البته این فیلم شکل خاص و تأملبرانگیزی از قاچاق را نشان میدهد که عاملان آن کسانی هستند که عمدتاً به خاطر فقر دست به این کار یعنی بلعیدن و بعد دفع کردن مواد مخدر میزنند. همچنین در انتهای فیلم با اسلایدی روبهرو هستیم که توضیح میدهد سالانه افراد بیشماری به علت این مدل از حمل مواد مخدر جان خود را از دست میدهند.