پرونده یک موضوع

فیلمنامه‌نویسی در عصر طلایی نوین تلویزیون

دوران سرکشی...

امیررضا تجویدی
در بازه زمانی سال‌های ۱۹۹۷ میلادی– هم‌زمان با تولید مجموعه تلویزیونی هیل استریت بلوز- تا اواخر ۲۰۰۲– هم‌زمان با تولید مجموعه‌های OZ و شنود-  تحولاتی عظیم در حوزه سریال‌سازی در تلویزیون آمریکا رقم خورد که باعث شد در ادامه موج‌های پیشین این تحول در دهه‌های ۱۹۵۰ تا ۱۹۸۰، دوران تازه پدیدآمده مذکور –که تا به همین امروز نیز ادامه دارد- به عنوان عصر طلایی نوین تلویزیون نام‌گذاری شود. تحولات پدیدآمده اگرچه شامل نوآوری‌های متعدد فرمالیستی و شکلی در ساختار بصری و اجرایی حوزه تولید مجموعه‌های تلویزیونی نیز می‌شد، اما آن‌چه بیش از هر چیز در شکل گرفتن مختصات عصر طلایی نوین تلویزیون تأثیر داشت، دگرگوني‌های اساسی در روند تماتیک و ساختارهای روایی مجموعه‌های تلویزیونی بود که در این دوران تولید شدند و به مرور، به یک مرام‌نامه نانوشته در حوزه سریال‌سازی تبدیل شدند که اثرات بلندمدت آن، امروزه در میان مجموعه‌های تلویزیونی در سطح جهان کاملاً مشهود به نظر می‌رسد. عصر طلایی نوین تلویزیون، دورانی است که طی آن با بی‌اعتمادی چشم‌گیر پدید‌آمده نسبت به انگاره‌های مفهومی و هستی‌شناختی دوره‌های پیشین و محافظه‌کاری نهادینه‌شده در دل تعریف این انگاره‌های ارزشی، پای مقولاتی مفهومی و ساختاری به جهان فیلمنامه‌نویسی برای تلویزیون باز شد که با دوران سنتی و سرشار از تابوی پیشین، فاصله چشم‌گیری داشت. از سوی دیگر، در عرصه تعریف بن‌مایه‌های داستانی و شکل‌دهی به شاکله روایت نیز سریال‌های عصر نوین تلویزیون، با استفاده از حربه‌هایی مثل گسترش طرح داستانی با طرح سؤالات بزرگ‌تر در پاسخ به سؤالات ایجادشده در طول داستان یا خلق شخصیت‌هایی چندبعدی، پیچیده و چندوجهی از خلال نوعی قصه‎‌گویی مبتنی بر ابهام، با وجه معماگونه‌ای که گویی قرار بر صرفاً حل کردن آن نیست، دچار تغ...